Powstanie

Przygotowując „Powstanie”, od kwietnia 2019 roku całym zespołem (aktorki, scenografka i reżyserka) chodziłyśmy do stacjonarnego hospicjum Caritas w Warszawie. Każda z nas nawiązała relację z jednym z mieszkańców. Przez kilka miesięcy poznawaliśmy się, uczyliśmy się od siebie, rozmawialiśmy o śmierci, a często po prostu byliśmy razem.

Punktem wyjścia było poznanie snów osób umierających. W miarę upływu czasu te sny zaczęły się coraz bardziej intensywnie pojawiać. Okazało się, że nie tylko sny śnione w nocy, ale i w dzień, wizje, tajemnicze spotkania są bardzo cenne w naszych poszukiwaniach. Nasze założenia na temat śmierci i procesu umierania szybko się weryfikowały. Ostatecznie pozostawało nam tylko się poddać i odpuścić jakiekolwiek założenia. I tak też to wygląda często w procesie umierania: pozostaje tylko poddać się i dać się prowadzić nieznanemu. Temu spotkaniu towarzyszy lęk, zmusza ono do konfrontacji z naszymi ograniczeniami i oczekiwaniami, ale to droga bez kompromisów i negocjacji. Każda z nas mogła podczas tych spotkań i towarzyszenia w procesie umierania zetknąć się z tym osobiście, na swój sposób przeżyć i przełożyć na spektakl.

W spektaklu pojawiają się sny, cytaty, piosenki, dźwięki, które towarzyszą lub towarzyszyły naszym przyjaciołom z warszawskiego hospicjum w momencie odchodzenia. Nie ma tu ich historii.

Maria Patykiewicz i pan Jan: Gdy poznałam pana Jana, był w hospicjum czwarty miesiąc. Nie wstaje samodzielnie z łóżka, wymaga karmienia i mówienie jest dla niego sporym wysiłkiem. Dzięki niemu zmierzyłam się z tematem relacji. Jak to jest, nawiązywać z kimś bliską relację bez żadnej ściemy, w całkowitej prawdzie, jak bardzo piękne a zarazem trudne to jest. To doprowadziło mnie do kolejnych odkryć i poszukiwań: na czym buduję swoją wartość? Swoją tożsamość? Te pytania zapoczątkowały lawinę zmian i przewartościowań.

Aleksandra Padzikowska i pani Wiesia: Panią Wiesię poznałam w marcu w hospicjum, była tam dopiero od dwóch tygodni. Rozmawiałyśmy o wszystkim, o miłości i o śmierci, o jej i mojej biografii. Od początku słyszała w swojej głowie piosenki, których nikt inny nie słyszał. Powiedziała do mnie: „Idź tam, gdzie śpiewają, może znajdziesz tam chłopaka z serca. Chciałabym”. Nauczyła mnie, że zawsze na początku i na końcu naszej drogi zostaje słowo „miłość”. O tym była nasza relacja. O miłości.

Katarzyna Kucharska i pan Jan: Z panem Janem zobaczyłam się pierwszy raz 2 kwietnia 2019 roku. Od tego czasu spotkaliśmy się 15 razy. Pan Jan jest bardzo konkretny – prowadzi statystki, lubi wypełniać ankiety. W naszych spotkaniach najważniejszy był oddech i uśmiech. Spotkaliśmy się, by wzajemnie nauczyć się odpuszczania.

Marta Malinowska i Pan Mieczysław: Pan Mieczysław jest w hospicjum prawie trzy lata. Umarło przy nim w tym czasie około stu osób. Nie może samodzielnie się poruszać, mówić ani jeść. Porozumiewaliśmy się za pomocą tablicy. Jest bardzo dowcipny, inteligentny i serdeczny. Uwielbia kawę i czekoladę, a choć nie może przełykać, to znajduje różne sposoby, żeby mieć z nimi jakiś kontakt. Pan Mieczysław śni o chodzeniu i rozwodzie. Jak się ostatnio żegnaliśmy, powiedział, że postanowił żyć.

Szczególne podziękowania dla Hospicjum Caritas w Warszawie: Pani Grażyny oraz podopiecznych: Pani Janiny, Pani Emilii, Pani Wiesławy, Pana Jana, Pana Mieczysława i Pana Jana. Dziękujemy również za wspólne muzykowanie mieszkańcom Domu Opieki Społecznej przy ul. Krakowskiej 55.

Spektakl jest pierwszą premierą w ramach Laboratorium Nowego Teatru, autorskiego programu Teatru Nowego Proxima, którego celem jest zagwarantowanie młodym artystom teatru możliwości kształcenia się pod opieką wybitnych artystów oraz danie im szansy na realizację własnych projektów artystycznych.

Pokazom spektakli powstałych w ramach Laboratorium Nowego Teatru towarzyszy akcja charytatywna na rzecz bezdomnych zwierząt. Bezpłatne bilety na spektakle można otrzymać w Teatrze w zamian za karmę dla bezdomnych zwierząt.

Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Projekt dofinansowano ze środków Goethe Instytutu.